29 شهریور 1400

زمان مورد نیاز برای مطالعه : 12 دقیقه

' 12

 عوارض استفاده از وایتکس

وایتکس یا مایع سفید‌کننده ماده‌ای شیمیایی است که برای لکه‌بری و ضد عفونی کردن لباس و سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما عوارض استفاده از وایتکس باعث شده است تا استفاده از این شوینده پرکاربرد، کمی نگران کننده شود. به خصوص این که وایتکس به یک جز جدا نشدنی از اقلام شستشوی خانواده‌ها تبدیل شده است؛ اما وایتکس چیست و چه ضررهایی دارد؟

عوارض استفاده از وایتکس و ترکیبات آن

نام دیگر وایتکس، آب ژاول است که در شیمی به نام هیپوکلریت سدیم شناخته می‌شود. این ماده حاوی سدیم، اکسیژن و کلر است که خاصیت ضدعفونی کنندگی آن مربوط به کلر موجود در آن است. این ماده سمی است و عوارض زیادی را می‌تواند به همراه داشته باشد. کلر آزاد به راحتی وارد ریه و دستگاه گوارش می‌شود و خاصیت خورندگی آن به بافت این نواحی آسیب جدی وارد می‌کند.

استفاده از وایتکس و تاثیر آن بر روی پوست

اولین جایی که با وایتکس در ارتباط است، دست‌ها و پوست بدن است. یکی از رایج ترین عوارضی که وایتکس دارد، عارضه‌های پوستی است. استفاده از وایتکس بدون دستکش به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. اگر یک بار هم این تجربه را داشته متوجه سوزش پوست‌تان شده‌اید. پس عوارض طولانی مدت آن به شدت بیشتر خواهد بود.

این عوارض ممکن است از خشکی پوست شروع شده و تا ایجاد اگزما و زخم شدن پوست نیز ادامه پیدا کند. هر چه پوست فرد حساس و نازک‌تر باشد، عوارض نیز شدیدتر خواهد بود. از این رو در صورتی که وایتکس با پوست تماس پیدا کرد، حتما آن را با آب فراوان بشویید و خشک کنید.

عوارض وایتکس بر دستگاه تنفسی

کلر یک گاز آزاد است که به سرعت وارد هوا می‌شود. از این رو با باز کردن درب وایتکس نیز مقداری از آن وارد هوا شده و همراه تنفس به سیستم نای و ریه‌ها وارد می‌شود. بهتر است هنگام استفاده از این ماده، از ماسک استفاده کنید؛ به خصوص اگر جزو افرادی هستید که مشکلات تنفسی مانند آسم یا تنگی نفس دارید، حتما مراقبت بیشتری داشته باشید.

معمولا وایتکس بوی مطبوعی ندارد؛ اما برخی برندها اقدام به تولید وایتکس بدون بو می‌کنند. نداشتن بو نمی‌تواند عوارض تنفسی آن را از بین ببرد و کلر همچنان به صورت مستقیم بر روی سلول‌های ریه تاثیر منفی خواهد گذاشت.

به گفته برخی از پزشکان، وایتکس می‌تواند به راحتی سلول‌های ریه را از بین ببرد و کارایی آن را برای تنفس به شدت کاهش دهد. از این رو بسیاری افراد که دائما در معرض این شوینده قوی هستند، به مرور ممکن است دچار بیماری‌های تنفسی و حتی سرطان ریه شوند.

هنگامی که در فضایی بسته از این محلول استفاده می‌کنید، دچار سرفه یا سوزش در گلو و حتی ممکن است در صورت تداوم، عوراض شدیدتر شوید. این علائم نشان دهنده تحریکات سفید کننده بر روی دستگاه تنفسی شماست.

تاثیر وایتکس بر روی چشم

وایتکس تاثیر شدیدی بر روی چشم دارد و در صورتی که به اشتباه با آن تماس داشته باشد، باید سریعا با آب فراوان شسته شود. تحریک شدید و سوختگی چشم از عوارض وایتکس است. البته همیشه هم نیاز نیست این ماده مستقیم به چشم برسد تا باعث آسیب شود؛ گاز کلر نیز در محیط دربسته و غلظت بالا می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر بافت چشم بگذارد.

اگر وایتکس مستقیم با چشم تماس داشت، بعد از شستن آن سریعا به پزشک مراجعه کنید تا شست‌وشوی کامل صورت گیرد و مشکلات احتمالی کمتر شود.

عوارض وایتکس بر روی دستگاه گوارش

هر چند به طور معمول عوارض استفاده از وایتکس بر روی پوست و دستگاه تنفسی مشاهده می‌شود؛ اما ممکن است این ماده به اشتباه توسط کودکان خورده شود. خوردن وایتکس عوارض بسیار شدیدی دارد و علاوه بر دستگاه گوارش می‌تواند به اندام‌های دیگر مانند کبد و کلیه‌ها نیز آسیب وارد کند.

علائم مسمومیت با وایتکس، سرگیجه و تهوع شدید است. البته باید متوجه باشید که گلوی خود را برای بالا آوردن وایتکس تحریک نکنید.

وایتکس می‌تواند فرد را تا حالت کما و حتی مرگ پیش ببرد. در صورتی که سریع تر اقدام کنید بهتر می‌توانید از عوارض آن جلوگیری کنید. سریع یک لیوان شیر بنوشید و به پزشک مراجعه کنید. در این صورت سرعت تخریب اندام‌های داخلی بدن کاهش می‌یابد و تا رسیدن به پزشک اثرات کمتری را بر روی بدن بر جای می‌گذارد.

استفاده از وایتکس به همراه سایر شوینده‌ها
ترکیب خطرناک مواد شوینده با هم

اگر دقت کرده باشید بر روی بسته بندی‌های مواد سفید کننده، عنوان شده است که به هیچ عنوان با شوینده دیگری مخلوط نشود. با این حال برخی افراد برای این که به خیال خود قدرت شویندگی آن‌ها را بیشتر کنند، وایتکس را با پودرهای لباسشویی، مایع جرم‌گیر و مواردی از این قبیل مخلوط می‌کنند. استفاده از وایتکس به خصوص همراه مایع جرم‌گیر به شدت خطرناک است و عوارض آن را چندین برابر می‌کند. از این رو هیچ‌گاه این دو ماده را با هم مخلوط نکنید و در صورتی که اشتباهی این اتفاق افتاد، سریع از محل دور شده و هوای آزاد را استشمام کنید. اگر در فضای بسته‌ای قرار دارید، درب و پنجره‌ها را باز کرده و از عوارض بیشتر جلوگیری کنید.

عوارض وایتکس در حاملگی

یکی از گروه‌هایی که بسیار آسیب‌پذیرند، زنان باردار هستند. از این رو عوارض استفاده از هر ماده‌ای برای آن‌ها جداگانه بررسی می‌شود.

در زمان حاملگی باید کمتر از مواد شوینده به خصوص وایتکس استفاده شود. البته عوارض شدید در این زمان نسبت به یک فرد عادی دیده نمی‌شود؛ ولی به علت حساسیت‌های دوران بارداری مراقبت باید بیشتر از یک فرد عادی صورت گیرد.

تاثیر وایتکس بر روی محیط زیست

وایتکس نه تنها بر روی بدن انسان بلکه روی محیط زیست نیز تاثیر منفی دارد. این ماده شوینده پس از استفاده وارد محیط می‌شود و در پسماندها می‌تواند مدت زمان زیادی در طبیعت باقی بماند.

طبق تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است، بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری و موجودات ریز در آب‌ها و رودخانه‌ها به این ماده حساسیت دارند. از این رو استفاده از وایتکس می‌تواند بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری را در معرض نابودی قرار دهد.

وایتکس مستقیما به آب‌های زیرزمینی وارد می‌شود و ممکن است با سایر مواد موجود در آب نیز واکنش دهد و به یک ماده سمی‌تر تبدیل شود. از این رو پس از استخراج و استفاده از این آب‌ها، باز هم می‌تواند بر روی انسان تاثیرات منفی و غیر مستقیمی بگذارد.

کاهش عوارض وایتکس در صورت استفاده از آن
رقیق کردن وایتکس
کاهش عوارض استفاده از وایتکس

 هر چند می‌توان از مواد شوینده مختلف مانند پودر لباسشویی یا مواد طبیعی مانند سرکه و جوش شیرین به عنوان جایگزین وایتکس استفاده کرد؛ اما برخی افراد هنوز هم استفاده از این ماده را ترجیح می‌دهند. این افراد باید سعی کنند با رعایت دستورالعمل‌هایی عوارض آن را کاهش دهند.

به هیچ عنوان از وایتکس بدون دستکش استفاده نکنید و پس از اتمام کار، دستکش را آبکشی کرده و دستان خود را هم بشویید. همچنین از تماس مستقیم آن بر روی پوست نیز جلوگیری کنید.

بهتر است تا جای ممکن از محلول سفید کننده در فضای آزاد استفاده کنید و در صورتی که برای شستن سطوحی مانند سرویس‌های بهداشتی از آن بهره می‌برید، درب‌ها و پنجره‌ها را باز کرده و ماسک بزنید.

برای کم کردن عوارض استفاده از وایتکس آن را با آب رقیق کنید و بر روی سطوح بریزید.

شاید در کمتر خانواده ای مصرف وایتکس کاملا قطع شود. پس بهتر است روش‌های کاهش عوارض آن را به کار گیرید. همچنین سعی کنید تا حد امکان از وایتکس کمتر استفاده کرده و مصرف آن را به زمان‌هایی موکول کنید که آلودگی زیاد است و مجبور به استفاده می‌شوید.